Ο ευφυής Εφευρέτης και Μηχανικός που μεγαλούργησε στην Αλεξάνδρεια
Η Αλεξάνδρεια του 3ου και του 2ου π.χ αιώνα, ήταν το πανεπιστήμιο της
οικουμένης, εκεί δηλαδή όπου ανακαλύπτονταν και εφαρμόζονταν κάθε νέα
τεχνολογία. Πληθώρα επιστημόνων από όλους τους κλάδους εντυπωσίαζαν τον
κόσμο με τις εφευρέσεις τους.
Ένας από αυτούς τους εφευρέτες ήταν και ο Φίλων από την πόλη του
Βυζαντίου (Κωνσταντινούπολη), όπου γεννήθηκε γύρω στο 260-250 π.Χ. Έζησε
για χρόνια στην Ρόδο που ήταν εκείνη την εποχή ένα από τα μεγαλύτερα
επιστημονικά και εμπορικά κέντρα της εποχής. Από νωρίς ασχολήθηκε με την
Μηχανική και μαθήτευσε δίπλα στον Κτησίβιο τον Αλεξανδρέα, έναν από
τους μεγαλύτερους εφευρέτες της εποχής του, μετά βέβαια τον Αρχιμήδη τον
Συρακούσιο.
Στην Αλεξάνδρεια ο Φίλωνας γνώρισε πολλούς και ενδιαφέροντες επιστήμονες, Αρχιτέκτονες, Ιατρούς και Μηχανικούς, όπως ο Χάρις ο Λίνδιος, ο κατασκευαστής του κολοσσού της Ρόδου και ο Σώστρατος ο Κνίδιος (Κνίδος πόλη της Δωρίδας της Μ.Ασίας απέναντι από την Ρόδο), ο αρχιτέκτονας του περίφημου φάρου της Αλεξάνδρειας. Ασχολήθηκε από νωρίς με όλα τα είδη της Μηχανικής, όπως με τους μοχλούς και πώς μπορούν να ανυψώσουν μεγάλα βάρη. Ασχολήθηκε με την πνευματική (δηλαδή με την ελαστικότητα του αέρα και τις πιθανές χρήσιμες ιδιότητές του στην Μηχανική). Κατασκεύασε διάφορα αυτόματα (δηλαδή μηχανές που λειτουργούσαν με αέρα, ατμό ή νερό), όπως τα μηχανικά υδραυτόματα για ψυχαγωγικούς σκοπούς, έναν ίππο που έπινε νερό, μια κοπέλα που πρόσφερε νερό, καθώς και έναν μηχανισμό παροχής νερού. Επίσης, βελτίωσε τις τεχνικές κατασκευής λιμένων. Εφηύρε την αεραντλία (φυσερό), την αλυσιδωτή αντλία με κάδους για μεταφορά νερού, ένα βλητικό μηχάνημα (πολεμική μηχανή) που λειτουργούσε με πεπιεσμένο αέρα, τον ποδοκίνητο τροχό με μαγκάνι, την σταυρωτή άρθρωση (σύνδεσμος cardan που χρησιμοποιείται κατά κόρον στην αυτοκινητοβιομηχανία), καθώς και την συριστική συσκευή για φάρους.
O Φίλων ήταν ήδη διάσημος στην εποχή του μέσα από το πλήθος των εφευρέσεών του. Ένα από τα βιβλία που έγραψε ήταν η «Μηχανική Σύνταξις» που χωρίζονταν σε 8 βιβλία, μια εγκυκλοπαίδεια της Μηχανικής δηλαδή, της οποίας όμως δυστυχώς σώζεται μονάχα το 4ο βιβλίο, το «περί κατασκευής οχυρών», που μιλάει για την κατασκευή πυροβόλων όπλων. Επίσης, σώζεται μια περίληψη του 5ου βιβλίου για την εφαρμοσμένη Μηχανική με σχέδια, καθώς και αποσπάσματα από το 7ο και 8ο βιβλίο για την «Πολιορκητική». Έγραψε επίσης τα «Μοχλικά», ένα έργο που αφορούσε τους μοχλούς, το «Περί κατασκευής λιμένων», τα «πνευματικά» όπου περιγράφει 78 μηχανές που λειτουργούσαν με ατμό ή αέρα κι από αυτό το βιβλίο του σώζεται μονάχα ένα μικρό τμήμα, το «Περί των επτά θαυμάτων του κόσμου».
Κατά την χρονική περίοδο του 1894-1897 μ.Χ., ήρθαν στην επιφάνεια πληθώρα αραβικών μεταφράσεων των έργων του Φίλωνος. Δεν γνωρίζουμε κάτι άλλο για την ζωή του, παρά μόνο ότι πέθανε σε ηλικία 80 χρονών περίπου το 180 π.Χ., αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο έργο.
Αίας ο Τελαμώνιος
Τ. Ο. Καβάλας