Σάββατο 30 Ιουλίου 2016

Η διοίκηση κατά τον “Οικονομικό” του Ξενοφώντα

Η διοίκηση κατά τον Ξενοφώντα και η συνεργασία ανάμεσα σε μια ομάδα ατόμων είναι η αρχή και το τέλος σε οτιδήποτε και αν κάνουμε, ένα νοικοκυριό, μια επιχείρηση, η δημιουργία ή η συνέχιση ενός κράτους. Δημιουργώντας μια καλή συνεργασία μεταξύ ατόμων και επιλέγοντας να ακολουθήσεις μια καλή «τακτική» διοίκησης κατορθώνεις σημαντικά επιτεύγματα για το κοινό καλό.

Ξεκινώντας λοιπόν, τον προσδιορισμό της έννοιας «διοίκηση» «συνεργασία» μας δίνει ένα απλό παράδειγμα μέσα από την καθημερινότητα του κάθε ανθρώπου όπου είναι η οργάνωση του σπιτιού του.

Ανάμεσα σε ένα ανδρόγυνο θα πρέπει να υπάρχει η «συνεργασία» ώστε να καταφέρνουν να δημιουργήσουν ένα υγιές νοικοκυριό όπου θα ζουν και θα απολαμβάνουν την καθημερινότητα τους, τα αγαθά. Συμφωνεί επίσης, ότι η γυναίκα και ο άνδρας παίζουν έναν ισότιμο ρόλο μέσα στο σπίτι, αφού ο άνδρας θα βγει έξω, θα δουλέψει, θα φέρει χρήματα και διάφορα άλλα αγαθά ενώ η γυναίκα θα πρέπει να τα διαχειριστεί όλα με τον σωστό τρόπο για να έρθουν εις πέρας όλα τα έξοδα, φόροι και άλλα που χρειάζονται. Εάν η γυναίκα δεν κάνει σωστή διαχείριση των κερδών του ανδρός της και κοιτάξει μόνο την σπατάλη τους σε λούσα, ενδυμασίες και κοσμήματα τότε ο άνδρας οφείλει να την συνετίσει, εάν δεν συνετιστεί τότε δικαίως μπορεί να την κατηγορήσει.
Σε κάθε περίπτωση που ο άνδρας δεν υποδείξει τον δρόμο τον σωστό στην γυναίκα του τότε θα ευθύνεται ο ίδιος.
Αφότου αναλυθεί η διοίκηση ενός νοικοκυριού, εμβαθύνει στην ουσία τον λεγόμενών του μέσω ενός πιο αναλυτικού παραδείγματος, την πολεμική τέχνη και την γεωργία, καθώς είναι η πιο όμορφη και η πιο απαραίτητη ενασχόληση για να προνοήσει το κράτος για τους πολίτες, για την ομαλή και συνεχή λειτουργία του. Αυτές οι δύο τέχνες είναι υψίστης σημασίας διότι η μία προστατεύει ολόκληρο το κράτος και η άλλη δίνει τα πολυτιμότερα αγαθά για την επιβίωση των φρουρών και της υπόλοιπης κοινωνίας. Το παράδειγμα που μας δίνει πρόκειται για τον βασιλιά τον Περσών, όπου είχε οργανώσει εξαιρετικά τα στρατεύματα του, φροντίζει για τα πολεμικά του έργα με ζήλο.
Είχε δώσει διαταγές στους άρχοντες των φυλών των υποτελών, ιππείς, τοξότες, σφεδονιστές και γεροφόρους πολλούς, να έχουν στα όπλα, για περίπτωση εχθρικής εισβολής ώστε να μπορούν να υπερασπιστούν την χώρα και ξεχωριστά είχε μια άλλη προσωπική φρουρά. Την επίβλεψη των φρουρών την είχε αναλάβει ένας εντεταλμένος άρχοντας, ο δε βασιλιάς επιθεωρούσε κάθε χρόνο τους μισθοφόρους και αυτούς όπου έχουν διαταχτεί να είναι οπλισμένοι σε συγκεκριμένο χώρο τον οποίο ονομάζανε σύλλογο. Τους φρουράρχους (δηλ. οι στρατιωτικοί διοικητές), τους χιλιάρχους (δηλ. ταγματάρχης) και σατράπες (δηλ. στρατιωτικός και πολιτικός διοικητής όπου αντιπροσωπεύει τον βασιλιά στην επαρχία) τους αντάμειβε με μεγαλειώδης τιμές και με δώρα αξίας, τους χιλιοπλούτιζε εάν και εφόσον παρουσιάζανε εφοδιασμένους στρατιώτες και είχαν έτοιμη προσδιορισμένη στρατιωτική δύναμη. Εάν όμως έπιανε άρχοντες να παραμελούν φρουρούς ή να κερδοσκοπούν, αφενός τους τιμωρούσε αυστηρά αφετέρου έχαναν κάθε αξίωμα και διόριζε άλλους στην θέση τους. Επίσης όσοι άρχοντες του παρουσιάζανε τον τόπο που κατείχαν ανεπτυγμένο με περισσότερους κατοίκους, καλλιέργειες και γεμάτο από δένδρα, σε αυτούς έδινε και άλλο τόπο και άλλα δώρα και τους τιμούσε με θέσεις περιζήτητες. Εν αντιθέσει με αυτούς όπου κράταγαν ένα ύφος υβριστικό, σκληρό ή με έναν τόνο αμέλειας για τους κατοίκους του τόπου είτε είχαν παραμελήσει τις καλλιέργειες τους αφαιρούσε κάθε αξίωμα και διόριζε άλλους.
Όταν φροντίσει για αυτά και για άλλα πολλά περί της τέχνης του πολέμου, ας μην ξεχνάμε ότι φροντίζει για την καλλιέργεια του τόπου μιας και όπως είχαμε πει την θεωρούσε εξίσου σημαντική.
Σε κάθε τέχνη είχε διορισμένους διαφορετικούς άρχοντες οι οποίοι θα πρέπει να εργάζονται και να συνεργάζονται για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, έτσι και στον τομέα της καλλιέργειας υπήρχαν άλλοι άρχοντες οι οποίοι φρόντιζαν και για την συλλογή τον φόρων. Η επιρροή της μίας τέχνης στην άλλη είναι άμεση διότι εάν δεν φροντίζει ο στρατιωτικός διοικητής για την άμυνα της χώρας τότε ο πολιτικός διοικητής έχει κάθε δικαίωμα να τον κατηγορήσει γιατί οι γεωργοί δε θα μπορούν να παράγουν εάν δεν υπάρχει ασφάλεια. Εάν ο στρατιωτικός διοικητής διατηρεί την ασφάλεια αλλά ο πολιτικός διοικητής παρουσιάσει έναν παραμελημένο τόπο, τότε έχει κάθε δικαίωμα να τον κατηγορήσει γιατί κατά αυτόν τον τρόπο ούτε δυνάμεις μπορεί να συντηρήσει μα ούτε και φόρους θα μπορεί να εισπράξει και σε εκείνο το σημείο διορίζει τον στρατιωτικό διοικητή υπεύθυνο και για τις δύο τέχνες.
Εν κατακλείδι, ο Ξενοφών με τις απλές διδαχές του μας δίνει να καταλάβουμε το πώς θα έπρεπε να λειτουργούμε από την οργάνωση του σπιτιού μας, μέχρι την οργάνωση ενός κράτους, πως θα έπρεπε άνδρες και γυναίκες να συνεργάζονται, η τέχνη με την τέχνη και τους τρόπους που θα έπρεπε να διοικούνται όλα αυτά για την επίτευξη του σκοπού, δηλαδή την άνοδο, την πρόοδο, το κοινό καλό.
Αντεπίθεση